งาดำ (sesame)มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Sesamun Indicum Linn. จัดอยู่ใน วงศ์ Pedaliaceae ชื่อสามัญที่รู้จักกันคือ sesame เป็นพืชล้มลุก ลำต้นสูงประมาณ 0.5 – 2.5 เมตร ดอกสีขาว ผลเป็นฝัก ภายในมีเมล็ดเล็กๆ (งา มีทั้งพันธุ์สีขาว สีดำ และสีแดง แต่สีแดงไม่ค่อยเป็นที่นิยม) งาเป็นธัญพืชที่อุดมไปด้วยสารอาหารที่มีคุณ ประโยชน์สูงมาก โดยเฉพาะงาดำ มีถิ่นกำเนิดอยู่ในประเทศเอธิโอเปีย ต่อมาถูก นำไปปลูกที่อินเดีย และแพร่ต่อไปที่จีน แอฟริกาเหนือ เอเชียใต้ และ ทวีปอเมริกา
คุณค่าทางโภชนาการ ประโยชน์ของงานั้นมีสูงมาก เนื่อง จากในเมล็ดงามีโปรตีนสูงถึง 20% ประกอบด้วยกรดอะมิโนที่จำเป็นต่อร่างกายถึง 2 ชนิดคือ เมธิโอนีน ( Methionine) และ ทริปโตเฟน (Tryptophan) อีกทั้งมี ไขมันไม่อิ่มตัวถึง 80% จึงสามารถสกัดเป็นน้ำมันคุณภาพดีที่มีทั้งกรดไขมันโอเมก้า 3 ,โอเมก้า 6 , กรดโอเลอิก และ กรดไลโนเลอิก ซึ่งมีคุณสมบัติในการช่วยลดคอเล สเตอรอล, ป้องกันหลอดเลือดแข็งตัว และหลอดเลือดตีบ ช่วยให้ระบบหัวใจแข็งแรง , บำรุงเซลล์, บำรุงผิวพรรณให้ชุ่มชื้น และบำรุงรากผมช่วยทำให้ดกดำ
นอกจากนี้ เมล็ดงายังอุดมด้วยแร่ธาตุและวิตามินมากมาย เช่น มีแคลเซียมสูง กว่านมวัวถึง 6 เท่า มีธาตุเหล็ก, แมกนีเซียม, สังกะสี, ฟอสฟอรัส, โปแตสเซียม, ทองแดง และวิตามินบี ชนิดต่างๆ ที่ช่วยบำรุงระบบประสาท การบริโภคงาดำเป็น ประจำจึงทำให้สุขภาพดี เพราะช่วยเสริมการทำงานของระบบต่างๆ ที่สำคัญในร่างกาย ไม่ว่าจะเป็น ระบบหัวใจ, หลอดเลือด, สมอง, ระบบประสาท, กระดูกและฟัน, ผิว หนังและเส้นผม นอกจากนั้นยังช่วยให้นอนหลับ กระปรี้กระเปร่า ป้องกันโรค เหน็บชา ป้องกันอาการท้องผูก รักษาโรคริดสีดวงทวาร และอีกมากมาย ฯลฯ ด้วย คุณค่าที่ประจักษ์มาช้านานนี้ งาจึงเป็นอาหารและยาที่ใช้กันแพร่หลายในแทบทุก ภูมิภาคของโลก
สารสำคัญที่พบได้มากในงาดำ คือ ลิกแนน (Lignans) โดยพบว่า sesame lignan มีความสำคัญคือ ทำหน้าที่ในการป้องกันตัวจากแมลง และทำหน้าที่เป็น anti-oxidant และฆ่าแมลง (Insecticides)ด้วย เซซามิน (Sesamin) เป็นสารลิกแนนที่มีมากที่สุดในเมล็ดงางาดำ
